Gayrimenkul Mevzuatları

 
BORÇLAR KANUNU

KANUN NO: 6098
KANUN TARİHİ: 11/01/2011

 
EMLAK VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 1319
KANUN TARİHİ: 29/07/1970

 
HARÇLAR KANUNU

KANUN NO: 492
KANUN TARİHİ: 02/07/1964

 
DAMGA VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 488
KANUN TARİHİ: 01/07/1964

 
VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 7338
KANUN TARİHİ: 08/06/1959

 
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 3065
KANUN TARİHİ: 25/10/1984

 
GELİR VERGİSİ KANUNU

KANUN NO: 193
KANUN TARİHİ: 31/12/1960

 
VERGİ USUL KANUNU

KANUN NO: 213
KANUN TARİHİ: 04/01/1961

 
BOĞAZİÇİ KANUNU

KANUN NO: 2960
KANUN TARİHİ: 18/11/1983

 
KIYI KANUNU

KANUN NO: 3621
KANUN TARİHİ: 04/04/1990

 
ÇEVRE KANUNU

KANUN NO: 2872
KANUN TARİHİ: 09/08/1983

 
YAPI DENETİMİ UYGULAMA YÖNETMELİĞİ

RESMİ GAZETE SAYISI: 26778
RESMİ GAZETE TARİHİ:05/02/2008

 
YAPI DENETİMİ HAKKINDA KANUN

KANUN NO: 4708
KANUN TARİHİ: 29/06/2001

 
DEVLET İHALE KANUNU

KANUN NO: 2886
KANUN TARİHİ: 08/09/1983

 
KOOPERATİFLER KANUNU

KANUN NO:1163
KANUN TARİHİ:24/04/1969

 
ORMAN KANUNU

KANUN NO: 6831
KANUN TARİHİ: 31/08/1956

 
TAPU KANUNU

KANUN NO: 2644
KANUN TARİHİ: 22/12/1934

 
 


TAPU KANUNU

 

Bu Kanunun yürürlükte olmayan hükümleri için bakınız 
“Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri 
Külliyatı”, Cilt : 1 Sayfa : 235 
 

* * 
 Madde 1 – Gayrimenkullerin tescilinde o gayrimenkul Devlete ait ise bulunduğu yerdeki en büyük mal memuru, 
hususi idareye ait ise vali, evkafa ait ise evkaf müdürü veya memuru, belediyeye ait ise belediye reisi, köye ait ise muhtar ve 
mahsus kanunla teşekkül etmiş diğer hükmi şahıslara ait ise bunların kanuni mümessilleri salahiyetlidirler. Bu mümessillerin 
salahiyetlerini kullanma şeklini gösteren kanunlar hükmü yerinde durmaktadır. 
 Madde 2 – Hükmi şahısların tapu işlerinde merkez veya şubelerinin bulundukları yerin en büyük mülkiye amirinden 
nizamnamelerine göre gayrimenkul tasarrufuna izinli olduklarına ve tescil işini yapacak mümessilin salahiyetine dair alınacak 
belgenin verilmesi mecburidir. Ticaret Şirketleri bu belgeyi ticaret sicil memurundan alırlar. 
 Madde 3 – Mevcudiyetleri Türkiye Cumhuriyeti Hükümetince tanınmış olan yabancılara ait dini, ilmi, hayri 
müesseselerin fermanlara ve Hükümet kararlarına müsteniden sahiplendikleri gayrimenkuller bu belgelerin sınırları dışına 
çıkmamak ve Hükümetin izni alınmak şartile müesseselerin hükmi şahsiyetleri namına tescil olunabilir. 
 Madde 4 – Madenlerin tesciline ait muamelelerde mahsus kanun ve nizamlarına göre verilecek belgelerin İktisat 
Vekaletince tasdik edilmiş olması şarttır. 
 Madde 5 – (Mülga : 4/11/1990-3678/31 md.) 
 Madde 6 – (Mülga : 11/6/1945-4753/64 md.) 
 Madde 7 – (Mülga : 16/2/1995 - 4070/15 md.) 
 
 
 
 
 
—————————— 
(1) Bu kanunun, 10/4/1944 tarih ve 4541 sayılı Kanunda muhtarlığa ait olduğu belirtilen vazifeler hakkındaki hükümleri, 
anılan Kanunun 24 üncü maddesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. 
(2) Bu Kanunun; bazı maddeleri denizlerin doldurulması ve bataklıkların kurutulması yollarıyla özel mülkiyet edinilmesi 
hususlarını düzenlemekte ise de, 6785 sayılı Kanuna 11/7/1972 tarih ve 1605 sayılı Kanunla eklenen Ek 7 nci maddesi "..., 
bu yerlerde denizden doldurma ve bataklık kurutma suretiyle özel mülkiyet adına arazi ve arsa da kazanılamaz." hükmünü 
içermektedir. Aynı Kanunun 3 üncü maddesi de, bu kanuna aykırı diğer kanun hükümlerinin yürürlükten kaldırıldığını hüküm 
altına almıştır. Daha sonra da, 1605 sayılı Kanun 3/5/1985 tarih ve 3194 sayılı Kanunun 43 üncü maddesiyle yürürlükten 
kaldırılmıştır. 1436 
 
 Madde 8 – Denizden doldurulmak istenilen yerler için o yerin en büyük mal memurundan izin almak lazımdır. Bu 
izin doldurulacak yer belediye sınırı içinde ise belediyenin, limanı da alakadar ediyorsa liman dairesinin veya deniz ticareti 
idaresinin ve müstahkem mevki kumandanlığı olan yerlerde müstahkem mevki kumandanlığının muvafakatları alındıktan 
sonra 3 yıl müddetle verilir. Belediye sınırı dışında ise alakalarına göre vilayet veya kaza idare heyetlerinin muvafakati alınır. 
İzinle doldurulan bu yerler izin veren dairelerden alınacak belgeler üzerine değer baha aranmaksızın dolduran namına tapu 
sicillerine geçirilir. Üç yıl içinde makbul bir özür olmaksızın doldurma işini bitirmiyenlerin bu yerlerden eli çektirilir. 
 Madde 9 – İzinsiz doldurulmuş olan yerlerin tescilinde mahzur olmadığı alakalı daire ve heyetlerce kabul olunursa 
doldurulan yerlerin doldurulmuş olduğu halindeki değer bahasının onda biri alınmak şartile dolduran namına tescili yapılır. 
 Madde 10 – Deniz kıyısında teressübattan veya denizlerin med ve cezrinden dolmuş yerlerin satılmasında mahzur 
olmadığı sekizinci maddede yazılı alakalı dairelerce bildirildiği takdirde o yerlerin kendi gayrimenkulüne bitişik olan kısmını 
o gayrimenkul sahibinin kendisine yapılacak tebligattan itibaren iki sene içinde takdir olunacak değer baha ile almağa hakkı 
vardır. Bu yerleri satın alanların o yeri korumak için rıhtım inşası hakkı olacaktır. 
 Madde 11 – Sahipli bir gayrimenkulün önü veya bitişiği doldurulmak istenildiği takdirde sahibinden başkasına izin 
verilemez. İzinsiz olarak sahibi tarafından doldurulan böyle bir yerin tescilinde mahzur olmadığı alakalı daire ve heyetlerce 
bildirildiği takdirde doldurulan yerin doldurulmuş olduğu haldeki kıymetinin onda biri alınıp dolduranın veya dolduranın 
yerine geçenin namına asıl mülkü ile birleştirilerek tescil olunur. 
 Devlet, vilayet, belediye veya köy meclisince sıhhi, içtimai veya iktisadi sebeplerle yapılacak doldurma işlerinde 
yukarıdaki fıkrada yazılı gayrimenkul sahiplerine doldurmağa yetecek mühlet verilerek doldurma teklif olunur. Bu müddet 
içinde doldurmadıkları takdirde bu hakları kalmaz. 
 Madde 12 – Bir gayrimenkulün önünde veya bitişiğinde olupta sahibi tarafından doldurulmak istenilen yerin 
doldurma işi bitirilmeksizin o gayrimenkul bir başkasının mülkiyetine geçer veya ayni bir hakla takyid olunursa, başka 
suretle mukavele bulunmadığı takdirde bu muamele işin şartları mahfuz olmak üzere doldurulan yerde de sari olur. 
 Madde 13 – Devletçe veya vilayet ve belediyelerce yapılan liman, dalgakıran, inşaatile temizleme ve taramadan 
meydana gelecek arazi hususi kanunlarındaki hükümlere bağlıdır. 
 Madde 14 – 8, 9, 10, 11 ve 12 nci maddeler hükmü bataklık olmıyan göl ve nehir kenarlarında da caridir. Şu kadar ki 
nehrin asıl yatağını ve suların akıntısını bozmadığı ve alt taraflara ve başkalarına mazarratı olmıyacağı hakkında fenni rapor 
aranır. 
 Başlı başına tasarruf olunabilecek deniz, göl veya nehir metrukatı bulunan sahipsiz yerler sahipli bir gayrimenkulün 
önünde veya bitişiğinde bulunursa o gayrimenkul sahibine değer baha ile satın alması teklif olunur. Bir yıl içinde talip 
olmadığı takdirde başkalarına satılır. 
 Bu yerler başlı başına tasarruf olunmıyacak halde ise takdir olunacak değer baha ile bitişiğindeki gayrimenkul 
sahiplerine temlik olunarak kendileri borçlandırılır. 1437 
 
 Göl veya nehrin istila veya tahrip ettiği yerlerin sahiplerine Kanunu Medeninin 636 ve 637 nci maddeleri hükmü 
yerinde durmak üzere mukabil tarafta bu sebeplerden meydana gelmiş arazi var ise muadili parasız verilebilir. 
 Madde 15 – (Birinci fıkra Mülga: 18/1/1950 - 5516/12 md.) 
 Sahipli arazide husule gelen bataklıkların sıhhi sebeplerinden dolayı kurutulması zarureti tahakkuk edince Devlet 
veya vilayet tarafından verilecek müsait bir mühlet içinde sahipleri kurutmadıkları takdirde o bataklık Devlet veya vilayet 
tarafından kurutulur. Sahiplerinden kurutma masrafına iştirak edenlerin arazisi kendilerine verilir. Masrafa iştirak 
etmiyenlerin arazisi kurutanın mülkü olur. (Değişik: 18/10/1962 - 79/1 md.) Bu takdirde, gayrimenkulün bataklık halindeki 
gerçek karşılığı olarak arazi sahibine ödenecek bedelinin tesbitinde 6830 sayılı İstimlak Kanunu hükümleri uygulanır. 
 Madde 16 – Hususi kanunlarında müsaade edilenleri hariç olmak üzere Devlete, belediyelere ve köylere ait orman, 
koru ve baltalıklardan tarla açılamaz ve hususi bina yapılamaz. Şahıslara ait ormanlarda dahi ait olduğu vekaletten izin 
alınmadıkça tarla açılamaz. 
 Madde 17 – Erbabı vukufa takdir ettirilen değer bahaların ikinci derecede tasdikı belediyelerce seçilecek iki zatın da 
iştirakile mahalli idare heyetlerine aittir. 
 Madde 18 – Bu kanunda yazılı vergi kıymetleri 1837 numaralı Bina Vergisi ve 1933 numaralı Arazi Vergisi 
Kanunları mucibince vergiye matrah olan kıymettir. 
 Madde 19 – Değer bahalar müsavi taksitlerle beş yıl içinde vergi ile birlikte Tahsili Emval Kanununa göre tahsil 
olunur. İki seneye ait taksit ödenince gayrimenkul sahibi namına tescil edilir ve geri kalan taksitler için o gayrimenkul 
ipotekli olur. 
 Madde 20 – Bu kanunun neşrinden evvel muamelesi bitipte tahakkuk ettirilmiş olan değer bahalar dahi 19 uncu 
maddede yazılı şekilde taksitle tahsil olunur. 
 Madde 21 – Köy ve belediye sınırları içinde kapanmış yollarla yol fazlaları köy veya belediye namına tescil olunur. 
 Madde 22 – Kadastro veya tapu tahriri yapılmış olan yerlerle tapu senet veya kayıdlarına sahiplerinin fotoğrafı 
yapıştırılmış olan gayrimenkullerin vukubulacak tasarruf muameleleri için belediye veya köy ilmühaberleri aranmaz. Kanunu 
Medeninin mer'iyeti tarihine kadar musakkaf ve hükümde olan bağ ve bahçe ve arsaların on beş, diğer arazinin on seneden 
daha az bir müddet içinde husul bulmuş olan iktisap sebeplerine veya Kanunu Medeninin mer'iyetinden sonra düşürülmüş 
olan kayıdlara müstenit tasarruf muameleleri için dahi böyle yapılır. Ancak bu muamelelerde kayıt sahibinin fotoğraf vermesi 
ve bu fotoğrafın kayda yapıştırılması lazımdır. 
 Bu çerçeve dışında kalan muamelelerle 2 nci fıkradaki hallerde fotoğraf veremiyenler için gayrimenkulün sahibi 
olduğuna ve başkasının alakası bulunmadığına dair belediye veya köy ilmühaberi almak lazımdır. 
 Madde 23 – İlmühaber alınması lazımgelen muameleler için belediye veya ihtiyar meclisi ilmühaberi tasdikten 
imtina ederse bu imtina sebeplerini şerh ile izaha mecburdur. Bunu yapamazsa hakkında kanuni takibat yapılır. 
 Tapu idareleri yapacakları tetkik ve tahkik üzerine bu sebeplerin kanuni olmadığını anlarlarsa işi tapu komisyonuna 
verirler. Komisyon da sebeplerin kanuni 1438 
 
olmadığına karar verirse tapu idarelerince muamele yapılır. Aksine karar verirse tapu idareleri 1515 numaralı kanunun 
şumülü dışındaki hallerde alakalıyı mahkemeye gönderir. Kaza tapu komisyonlarının kararlarına karşı alakalıların vilayet 
tapu komisyonlarına itiraz hakları vardır. 
 Madde 24 – Köylerde bulunan metruk ve kimsesiz mezarlıklarla vakfa ait umumi mezarlıklar köyün manevi 
şahsiyeti namına tescil olunur. 
 Madde 25 – 1580 sayılı Belediye Kanununun 159 uncu maddesi ile 2510 sayılı İskan Kanununun 21 inci maddesi 
dışında kalan mera, baltalık gibi köy orta malı sayılan yerlerin tescili ve alım satım şekilleri hakkında hususi hükümler 
konulacaktır. 
 Madde 26 – (Değişik: 6/1/1954 - 6217/1 md.) (1)
 
 Mülkiyete, mülkiyetin gayrı ayni haklara ve müşterek bir arzın hissedarları veya birbirine muttasıl gayrimenkullerin 
sahipleri arasında bunlardan birinin veya bir kaçının o gayrimenkul üzerinde mevcut veya inşa edilecek binanın, muayyen bir 
katından veya dairesinden yahut müstakillen istimale elverişli bir bölümünden munhasıran istifadesini temin gayesiyle 
Medeni Kanunun 753 üncü maddesi hükümlerine göre irtifak hakkı tesisine veya tesisi vadine mütedair resmi senetler tapu 
sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri tarafından tanzim edilir. 
 (Ek fıkra: 15/1/2009-5831/1 md.) İllerde bulunan tapu sicil müdürlükleri dışındaki müdürlüklerden akitli ve akitsiz 
işlemleri yıllık 500'ün altında olan yerlerde işleri yapmak üzere, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce yakın il veya 
ilçelerde görevli tapu sicil müdürü veya görevlendirilen yetkili memura belirli günlerde yetki verilebilir. 
 (Ek fıkra: 15/1/2009-5831/1 md.) Resmi senetlerin düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir. 
 Alakalıların isteği halinde resmi senedi tanzim için memurlar ikametgahlara giderler, bu sırada gelecek haciz ve 
tahdit kararları resmi senedi yapmak için ikametgaha gitmiş olan memura tebliğ olunur. 
 (Ek hüküm: 2/4/1998 - 4358/3 md.) Resmi senede tarafların kimlik bilgileri ile birlikte vergi kimlik numaraları da 
kaydedilir.(Değişik:6/3/1981-2421/1 md.) Resmi senedi, taraflar ile hazırlayan tapu sicil müdürlüğü görevlileri imzalar, tapu 
sicil müdürü veya görevlendirilen memur onaylar.Tarafların kimliklerinde şüpheye düşülen hallerde tanık getirilmesi 
istenebilir. Kanunların tanık bulundurulmasını zorunlu kıldığı hükümler saklıdır.11 Ocak 1926 tarihli ve 711 sayılı Kanun 
gereğince yapılacak akitlerde de aynı usul uygulanır. 
 Birinci fıkrada beyan olunan irtifak hakkı tesisi vaitleri tapu siciline re'sen şerh verilir. Bunlardan irtifak hakkı tesisi 
vadine mütedair resmi senetler tapuya şerh verilmekle, taallük ettiği gayrimenkulün sonraki maliklerini de ilzam eder. 
 Noterlik Kanununun 44 üncü maddesinin (B) bendi mucibince noterler tarafından tanzim edilen gayrimenkul satış 
vadi sözleşmeleri ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri de taraflardan biri isterse gayrimenkul siciline şerh verilir. 
 Şerhten itibaren beş yıl içinde satış yapılmaz veya irtifak hakkı tesis ve tapuya tescil edilmezse işbu şerh tapu sicil 
müdürü veya tapu sicil görevlileri tarafından re'sen terkin olunur. 
 (Ek : 26/4/1984 - 3000/1 md.; Değişik: 15/1/2009-5831/1 md.) Kamu kurum ve kuruluşları (Ordu Yardımlaşma 
Kurumu dahil), bankalar, Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatiflerince açılacak tüm kredilere karşılık teminat 
gösterilen gayrimenkullerin ipotek işlemleri, tarafların istemi halinde resmi senet tanzim edilmeksizin alacaklı ile borçlu ve 
varsa kefilleri arasında yapılan kredi veya borç sözleşmelerine istinaden, tapu sicil müdürlüklerince tapuya tescil edilir. 
 (Ek: 12/3/1985 - 3163/1 md.; Mülga son fıkra: 15/1/2009-5831/1 md.) 
––––––––––––––––– 
(1) 15/1/2009 tarihli ve 5831 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle; bu maddenin birinci fıkrasındaki “tapu sicil muhafızları veya memurları” 
ibareleri “tapu sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri” olarak, mevcut üçüncü fıkrasında yer alan “memur ve tapu sicil muhafızı 
imzalar” ibaresi “tapu sicil müdürlüğü görevlileri imzalar, tapu sicil müdürü veya görevlendirilen memur onaylar” olarak, mevcut 
altıncı fıkrasındaki “tapu sicil muhafızı veya memuru” ibareleri “tapu sicil müdürü veya tapu sicil görevlileri” olarak değiştirilmiş ve 
mevcut beşinci fıkrasında yer alan “sözleşmeleri” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri” ibaresi 
eklenmiş ve metne işlenmiştir. 1439 
 
 Madde 27 – Tapu Sicil Muhafız veya memurları tarafından yapılan resmi senetlere iki tarafın ve tapu senetleriyle 
akte müstenit olmıyan iktibaslarda kayıtlara sahibinin 6x4 büyüklüğünde ve mümkün olan yerlerde fotoğrafları yapıştırılır. 
Bu imkanı idare heyeti tayin eder. Tapu sicil muhafızları veya memurları da küçüklük ve sair makbul mazeretleri göz önüne 
alabilirler. 
 1515 numaralı kanunun şümulüne girmiyen fotoğrafsız tapu kayıt ve senetlerine fotoğraf yapıştırılmak istenildikçe 
tapu memurluğunca hüviyeti bilinmiyenler için hüviyetleri tasdik ettirilerek fotoğraf yapıştırılır. 
 Madde 28 – Akte ve tescile müteallik tapu işleri idari emirlerle durdurulamaz. 
 Madde 29 – (Mülga: 25/2/1952 - 5887/126 md.) 
 Madde 30 – Plan ve resmi mesahaya istinad etmiyen gayrimenkul mallarda eskidenberi malüm ve muayyen olan 
hududa itibar olunur. Borçlar Kanununun 215 inci maddesi hükmü yerinde durmaktadır. 
 Madde 31 – (Değişik: 25/1/1950 - 5520/1 md.) 
 Gayrimenkul malların yüz ölçüsü tapu sicilinde yazılı miktardan fazla çıkıpta bu fazlalığın bitişik araziye el 
uzatmaktan ileri gelmediğine ve sınırca da bir değişiklik olmadığına mahkemece karar verilirse sicille karar veçhile 
kaydolunur. 
 Mahkeme gayrimenkulün başında incelemeler yapar ve bitişik gayrimenkul maliklerini dinler. Mahkeme kararına, 
tapu fen memurlarına ve bunlar yoksa yetkili fen memurlarına veya mühendislere yaptırılacak o yere ait harita da eklenir. 
İtiraz halinde genel hükümler çerçevesinde dava açılır. 
 Madde 32 – Planı veya resmi şekilde yapılmış haritası bulunan gayrimenkullerin gerek kazaen ve gerekse rızaen 
parçalara ayrılmasında harita yapılması mecburidir. Şehir ve kasabaların belediye sınırları içinde olupta tapu fen memuru 
bulunan yerlerde plan ve haritaya bağlı olmıyan gayrimenkullerin parçalara ayrılmasında da harita yapılır. Belediye sınırları 
dışında bulunan gayrimenkullerden kazai şekilde parçalara ayrılanların haritasını yaptırmak hakimin takdirine bağlıdır. 
 Madde 33 – Kanunu Medeninin 934, 935 inci maddelerine göre sicillin tashihine ve bir ayni hakkın süküt edip 
etmediğinin tayinine dair tapu sicil muhafız veya memuru tarafından mahkemeye yapılacak müracaatlar ve bunun üzerine 
verilecek kararlardan bir güna harc ve resim alınmaz ve bunlara damga pulu yapıştırılmaz. 
 Madde 34 – Bedelli akitlerde ve bir aktin yapılması diğerinin yapılmış olmasına bağlı olan hallerde alakalılar tapu 
sicil muhafız veya memurunu yediadil yapabilirler. Bu takdirde memur tarafından paranın hak sahiplerine verilmesi Akitlerin 
tamam olmasına bağlıdır. Akitler tamam olmazsa memur parayı kimden almış ise alakalılar dağılmadan huzurlarında derhal 
ona geri verir ve taallük ettiği muameleleri bozar. 
 Madde 35- (Yeniden Düzenleme: 29/12/2005-5444/1 md.; Değişik: 3/5/2012-6302/1 md.) 
 
Kanuni sınırlamalara uyulmak kaydıyla, uluslararası ikili ilişkiler yönünden ve ülke menfaatlerinin gerektirdiği 
hallerde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen ülkelerin vatandaşı olan yabancı uyruklu gerçek kişiler Türkiye’de taşınmaz 
ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Yabancı uyruklu gerçek kişilerin edindikleri taşınmazlar ile bağımsız ve sürekli nitelikteki 
sınırlı ayni hakların toplam alanı, özel mülkiyete konu ilçe yüz ölçümünün yüzde onunu ve kişi başına ülke genelinde otuz 
hektarı geçemez. Bakanlar Kurulu kişi başına ülke genelinde edinilebilecek miktarı iki katına kadar artırmaya yetkilidir. 1440 
 
Yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketleri ancak özel kanun 
hükümleri çerçevesinde taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinebilirler. Bu ticaret şirketleri dışındakiler taşınmaz edinemez ve 
lehlerine sınırlı ayni hak tesis edilemez. Bu ticaret şirketleri ile yabancı uyruklu gerçek kişiler lehine taşınmaz rehni tesisinde 
bu maddede yer alan sınırlamalar uygulanmaz. 
Bakanlar Kurulu, ülke menfaatlerinin gerektiği hallerde yabancı uyruklu gerçek kişiler ile yabancı ülkelerde kendi 
ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin taşınmaz ve sınırlı ayni hak edinimlerini; ülke, 
kişi, coğrafi bölge, süre, sayı, oran, tür, nitelik, yüzölçüm ve miktar olarak belirleyebilir, sınırlandırabilir, kısmen veya 
tamamen durdurabilir veya yasaklayabilir. 
Yabancı uyruklu gerçek kişiler ve yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip 
ticaret şirketleri, satın aldıkları yapısız taşınmazda geliştireceği projeyi iki yıl içinde ilgili Bakanlığın onayına sunmak 
zorundadır. İlgili Bakanlıkça başlama ve bitirilme süresi belirlenerek onaylanan proje tapu kütüğünün beyanlar hanesine 
kaydedilmek üzere taşınmazın bulunduğu tapu müdürlüğüne gönderilir. Onaylanan projenin süresi içinde gerçekleştirilip 
gerçekleştirilmediği ilgili Bakanlıkça takip edilir. 
Askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ile stratejik bölgelere ait harita ve koordinat değerleri bu Kanunun 
yürürlük tarihinden itibaren en geç bir yıl içinde ve bu yerlere ait değişiklik kararlarına ait harita ve koordinat değerleri 
değişikliklerin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde Millî Savunma Bakanlığınca, özel güvenlik bölgeleri ve değişiklik 
kararlarına ait harita ve koordinat değerleri ise İçişleri Bakanlığınca aynı sürede Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün 
bağlı olduğu Bakanlığa verilir. Bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl sonra bu fıkra uyarınca gönderilen belge ve 
bilgilere göre tapu işlemleri yürütülür. 
Bu madde hükümlerine aykırı olarak edinilen, edinim amacına aykırı kullanıldığı ilgili Bakanlık ve idarelerce tespit 
edilen, süresi içinde ilgili Bakanlığa başvurulmayan veya süresi içinde projeleri gerçekleştirilmeyenler ile bu maddenin 
birinci fıkrası kapsamındaki sınırlamalar dışında miras yoluyla edinilen taşınmazlar ve sınırlı ayni haklar, Maliye 
Bakanlığınca verilecek bir yılı geçmeyen süre içinde maliki tarafından tasfiye edilmediği takdirde tasfiye edilerek bedele 
çevrilir ve bedeli hak sahibine ödenir. 
 
 1440-1 
 
 Madde 36 – (Yeniden Düzenleme: 3/7/2008-5782/2 md.; Değişik: 3/5/2012-6302/2 md.) 
 
29/5/2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28 inci maddesi kapsamındaki kişiler hariç olmak 
üzere yabancı uyruklu gerçek kişilerin, yabancı ülkelerin kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişilerin ve uluslararası 
kuruluşların yüzde elli veya daha fazla oranda hissesine sahip oldukları veya yönetim hakkını haiz kişilerin çoğunluğunu 
atayabilme veya görevden alabilme yetkisine sahip oldukları Türkiye’de kurulu tüzel kişiliğe sahip şirketler, ana 
sözleşmelerinde belirtilen faaliyet konularını yürütmek üzere taşınmaz mülkiyeti veya sınırlı ayni hak edinebilir ve 
kullanabilirler. 
Birinci fıkrada belirtilen şirketlerin Türkiye’de kurulu başka bir şirkete doğrudan veya dolaylı olarak ortak olması 
durumunda, yabancı yatırımcının ortak olunan şirketteki nihai ortaklık oranının yüzde elli veya daha fazla olması halinde; 
yabancı yatırımcıların, taşınmaz maliki yerli sermayeli şirketlerin hisselerinin yüzde elli veya daha fazlasını doğrudan veya 
dolaylı olarak edinmesi ve taşınmaz maliki mevcut yabancı sermayeli şirketlerde yabancı yatırımcıların ortaklık oranının 
hisse devri sonucunda yüzde elli veya daha fazlasına ulaşması durumunda da aynı esaslar geçerlidir. 
18/12/1981 tarihli ve 2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenlik Bölgeleri Kanunu hükümleri saklı kalmak 
kaydıyla bu şirketlerin, askeri yasak bölgeler, askeri güvenlik bölgeleri ve aynı Kanunun 28 inci maddesi çerçevesinde 
belirlenen bölgelerdeki taşınmaz mülkiyeti edinimleri Genelkurmay Başkanlığının ya da yetkilendireceği komutanlıkların; 
özel güvenlik bölgelerindeki taşınmaz mülkiyeti edinimleri ise taşınmazın bulunduğu yerdeki valiliğin iznine tabidir. Bu fıkra 
kapsamında yapılacak değerlendirmelerde, edinimin ülke güvenliğine uygunluğu esas alınır. 
Yukarıdaki fıkralar kapsamı dışında kalan yabancı sermayeli şirketler, yerli sermayeli şirketlerin tabi olduğu 
hükümler çerçevesinde taşınmaz mülkiyeti ve sınırlı ayni hak edinebilir ve kullanabilirler. 
Taşınmaz rehni tesisinde, taşınmaz rehninin paraya çevrilmesi kapsamındaki mülkiyet edinimlerinde, şirket 
birleşmelerinden ve bölünmelerinden doğan taşınmaz mülkiyeti ve sınırlı ayni hak naklinde, organize sanayi bölgeleri, 
endüstri bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri ve serbest bölgeler gibi özel yatırım bölgelerindeki taşınmaz mülkiyeti ve 
sınırlı ayni hak edinimlerinde ve ilgili mevzuata göre belli sürede elden çıkarma zorunluluğunun devam etmesi kaydıyla 
bankaların, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu çerçevesinde kredi olarak sayılan işlemler nedeniyle ya da 
alacaklarını tahsil amacıyla edindikleri taşınmazlarda bu madde hükümleri uygulanmaz. 
Bu madde kapsamında edinilen taşınmazların kullanımı, valiliklerce tapu kayıtları çerçevesinde belli aralıklarla 
izlenir. 
Bu madde hükümlerine aykırı şekilde edinildiği veya kullanıldığı tespit edilen taşınmazlar ve sınırlı ayni haklar, 
Maliye Bakanlığınca verilecek süre içinde maliki tarafından tasfiye edilmediği takdirde tasfiye edilerek bedele çevrilir ve 
bedeli hak sahibine ödenir. 
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerinin alınmasını müteakip 
Ekonomi Bakanlığı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. 1440-2 
 
 Madde 37 – Yabancı hakiki şahısların intikal işleri Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinden verilen veyahut kendi 
salahiyetli makamlarından verilipte Türk kanunlarının veraset usulü hakkındaki hükümlerine uygun olduğu Türk 
mahkemelerince tasdik edilen veraset senetlerine istinaden yapılır. 
 Madde 38 – 8 cemaziyelevvel 1275 tarihli tapu nizamnamesi ve zeyillerinin ve 28 receb 1291 tarihli emlak 
nizamnamesinin ve 7 muharrem 1293 tarihli arazi hakkındaki fıkaratı nizamiyenin ve 8 receb 1276 tarihinde iradesi çıkmış 
olan tapu senedatı hakkındaki talimatnamenin ve 28 receb 1276 tarihinde iradesi çıkmış olan tarifnamenin ve emvali 
gayrimenkulenin tasarrufuna dair 3 mart 1329 tarihli muvakkat kanunun ve defterhane idarelerinin teşkilat ve tensikatına dair 
17 temmuz 1323 tarihli nizamname ile zeyillerinin ve emvali gayrimenkulenin muamelatı tasarrufiyesinde tapu senedatı ile 
kayidlerine alakadaranın fotoğrafileri yapıştırılmasına dair 30 kanunusani 1926 tarihli kanunun Kanunu Medeni ile Kanunu 
Medeninin tatbikına aid kanun ve Borçlar Kanunu ile ortadan kalkmamış olan hükümlerile başka kanunların bu kanuna 
uygun olmıyan hükümleri kaldırılmıştır. 
Ek Madde 1 – (Ek: 3/5/2012-6302/3 md.) 
Ölüm tarihinden itibaren en geç iki yıl içinde tapu sicilinde miras intikalinin gerçekleşmemesi halinde tapu 
müdürlüğü, mirasçılık belgesi düzenlenmesi için yargıya başvurabilir. Tapu müdürlüğü mirasçılık belgesine göre tapu sicili 
kayıtlarını elbirliği mülkiyeti şeklinde tescil ederek güncelleştirir. Tapu müdürlüğünün bu yetki kapsamındaki başvuruları her 
türlü gider, vergi, resim veya harçtan muaftır. 
 
 Geçici Madde 1 – (2644 sayılı Kanunun numarasız Muvakkat maddesi olup teselsül için 
numaralandırılmıştır.) 
 Bu kanunun mer'iyetinden evvel açılarak tarla veya bağ ve bahçe haline konulmuş olupta henüz muamelesi bitmemiş 
yerler hakkında da bu kanunun 6 ncı maddesi hükümleri tatbik olunur. 
 Geçici Madde 2- (Ek: 29/12/2005-5444/2 md.) 
 Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte mevcut olan askerî yasak bölgeler, askerî ve özel güvenlik bölgeleri ile stratejik 
bölgelere ilişkin kararlara ait harita ve koordinat değerlerinin tamamı, Millî Savunma Bakanlığı tarafından en geç üç ay 
içerisinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün bağlı olduğu Bakanlığa gönderilir. 
 Yukarıda belirtilen bölgelere ilişkin kararlara ait harita ve koordinat değerlerinin, Tapu ve Kadastro Genel 
Müdürlüğüne gönderilmesi ve sayısal ortama aktarılarak taşra birimlerine intikal ettirilmesine kadar geçecek sürede yetkili 
askerî makamlardan sorulmak suretiyle, belirtilen işlemler tamamlandıktan sonra gönderilen belge ve bilgilere göre tapu 
işlemleri yürütülür. 1441 
 
 Geçici Madde 3 - (Ek: 3/7/2008-5782/3 md.) 
İlgili kurum ve kuruluşlar, bu Kanunun 35 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca, yabancı uyruklu gerçek 
kişiler ile yabancı ülkelerde kendi ülkelerinin kanunlarına göre kurulan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketlerinin taşınmaz ve 
sınırlı aynî hak edinemeyecekleri alanların yüzölçümlerini ve valilikler bu fıkrada belirtilen ilçelerin uygulama imar planı ve 
mevzi imar plan sınırları içerisinde kalan toplam alanların yüzölçümlerini bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren en geç üç 
ay içinde komisyona bildirir. 
 (İptal ikinci fıkra: Anayasa Mahkemesi’nin 12/5/2011 tarihli ve E.: 2008/79, K.: 2011/74 sayılı Kararı ile.) 
 Madde 39 – Bu kanun hükümleri, neşrolunduğu tarihten itibaren yürümeğe başlar. 
 Madde 40 – Bu kanun hükümlerini Adliye, Dahiliye, Maliye Bakanları yerine getirir. 
 
22/12/1934 TARİHLİ VE 2644 SAYILI ANA KANUNA 
İŞLENEMEYEN GEÇİCİ MADDE: 
 
 1 - 26/4/1984 tarih ve 3000 sayılı kanunla gelen Geçici Madde: 
 Geçici Madde – 2/2/1984 tarihli ve 2977 sayılı İdari Usul ve İşlemlerin Yeniden Düzenlenmesi ile İlgili Yetki 
Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi, 22/12/1934 tarihli ve 2644 sayılı Tapu 
Kanunu için adı geçen Kanunla verilen süre bitimine kadar geçerlidir. 1443 
 
2644 SAYILI KANUNDA EK VE DEĞİŞİKLİK YAPAN MEVZUATIN 
 YÜRÜRLÜKTEN KALDlRDIĞI KANUN VE HÜKÜMLERİ 
 GÖSTERİR LİSTE 
 
 
 Yürürlükten Kaldırılan Mevzuatın 
 Yürürlükten Kaldırılan 
 Kanun veya Kanun Hükümleri Tarihi Sayısı Maddesi 
Şehir ve kasabalarda muhtarlığın ilgasına dair 2295 numa-ralı kanun ve Memurin 
Kanununun 47 inci maddesine bir fıkra eklenmesine dair 960 numaralı Kanun ile 
1111 numa-ralı Askerlik ve 2613 numaralı Askerlik ve 2613 numaralı Kadastro ve 
Tahriri ve 2644 numaralı Tapu Kanunlarının 27/11/1984 tarih ve 4541 sayılı 
Kanunda yazılı muhtarlığa ait vazifeler hakkında hükümleri 10/4/1944 4541 24 
716 sayılı Borçlanma Kanununun 3 üncü maddesi ve 2490 sayılı Artırma, Eksiltme 
ve İhale Kanununun 56 ncı maddesinin 2 nci fıkrası ve 2510 sayılı İskan Kanununun 
17 nci maddesine bağlı toprak tevzi cetveli ve bu maddenin sanatkarlara yarım 
istihkak toprak verileceğine dair olan fıkrası ile 20. ve 21 inci maddeleri ve 
22/12/1934 tarih ve 2644 sayılı Tapu Kanununun 6 ncı maddesi hükümleri ve arazi 
dağıtılması hakkındaki diğer makamların yetkileri 11/6/1945 4753 64 
2 2 / 1 2 / 1 9 3 4 t a r i h v e 2 6 4 4 s a y ı l ı T a p u K a n u n u n u n 1 5 i n c i 
maddesinin birinci fıkrası 18/1/1950 5516 12 
2 2 / 1 2 / 1 9 3 4 t a r i h v e 2 6 4 4 s a y ı l ı T a p u K a n u n u n u n 2 9 
uncu maddesi 25/2/1952 5887 126-c 
743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin 442, 445, 446 ve 540 ıncı maddeleri ile 2644 
sayılı Tapu Kanununun 5 inci maddesi 4/11/1990 3678 31 
22/12/1934 tarih ve 2644 sayılı Tapu Kanununun 7 nci maddesi16/2/1995 4070 15 1444-1458 
 
 2644 SAYILI KANUNA EK VE DEĞİŞİKLİK GETİREN MEVZUATIN 
 YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİNİ 
 GÖSTERİR LİSTE 
 
 Kanun Yürürlüğe 
 No. Farklı tarihte yürürlüğe giren maddeler giriş tarihi 
 
 4541 – 15/4/1944 
 4753 – 15/6/1945 
 5516 – 23/1/1950 
 5520 – 31/1/1950 
 5887 – 29/3/1952 
 6217 – 9/1/1954 
 79 – 23/10/1962 
 2421 – 8/3/1981 
 3000 – 1/5/1984 
 3029 – 23/6/1984 
 3163 – 22/3/1985 
 3278 – 6/5/1986 
 3678 – 23/11/1990 
 4358 – 4/4/1998 
 4916 – 19/7/2003 
 5444 35 ve Geçici Madde 2 26/7/2005 tarihinden 
 geçerli olmak üzere 7/1/2006 
Değiştiren Kanun Yürürlüğe 
 No. 2644 sayılı Kanunun değişen maddeleri giriş tarihi 
5782 35, 36 ve Geçici Madde 3 15/7/2008 
5831 26 27/1/2009 
6302 35, Ek Madde 1 18/5/2012 

 

 



KADASTRO KANUNU

KANUN NO:3402
KANUN TARİHİ:21/06/1987

 
KAMULAŞTIRMA KANUNU

KANUN NO:2942
KANUN TARİHİ: 04/11/1983

 
İSKAN KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ

RESMİ GAZETE SAYISI:26718
RESMİ GAZETE TARİHİ:02/12/2007

 
İSKAN KANUNU

KANUN NO: 2510
KANUN TARİHİ: 14.06.1934

 
KAT MÜLKİYETİ KANUNU

KANUN NO:634
KANUN TARİHİ:23/06/1965

 
TÜRK TİCARET KANUNU

KANUN NO:6102
KANUN TARİHİ:13/01/2011

 
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ KANUNU

KANUN NO:5216
KANUN TARİHİ:10/07/2004

 
BELEDİYE KANUNU

KANUN NO:5215
KANUN TARİHİ:09/07/2004

 
İMAR KANUNU

KANUN NO:3164
KABUL TARİHİ: 03/05/1985

 
MEDENİ KANUN

KANUN NO:4721
KABUL TARİHİ:22/11/2001